Tekst achterflap

De opvolger van het succesvolle boek 'Een vreemde wereld' dat in tien drukken is verschenen. In 'Een wondere wereld' beschrijft Martine Delfos op heldere en inzichtelijke wijze wat autisme behelst. Ze schetst een omvattend beeld waarin alle aspecten van autisme (ook wel atypische ontwikkeling genoemd) in één verklarend model ondergebracht zijn; van het niet begrijpen van grapjes, gebrek aan tijdsbesef, obsessies tot en met de behoefte alles hetzelfde te houden en geen veranderingen te accepteren. Ze legt de diepere grond open waardoor de kenmerken duidelijk worden, van het kenmerk alles te willen begrijpen tot en met zelfbepaaldheid en geen hulp vragen maar hulp opdragen. Daarbij ordent zij alle vormen die onder ASS vallen door het onderscheid te maken tussen autisme/atypische ontwikkeling, Quasi Autistisch Patroon (QAP) en Autistic Behavior Induced by a Medical Condition (ABIM). Zij introduceert als basisbegrip het Socioschema. Dit Socioschema behelst de bewuste en onbewuste kennis van zichzelf, over hoe men in de wereld staat en hoe men in relatie tot anderen staat. De wijze waarop zich dat bij mensen met autisme ontwikkelt, heeft de MAS1P tot gevolg, de regenboog aan mentale leeftijden binnen één persoon. Voor het eerst in deze geheel nieuwe versie beschrijft Martine Delfos expliciet de zes kenmerken van autisme/atypische ontwikkeling voor de mens als geheel, en niet alleen de sociale problematiek. Het boek laat zien hoe échte diepgaande en duurzame veranderingen kunnen ontstaan door de ontwikkeling te stimuleren daar waar deze rijp is, en de sterk ontwikkelde kant in dezelfde persoon in te kunnen zetten. 'Een wondere wereld' is geschikt voor iedereen met autisme/atypische ontwikkeling en – hoewel het over hen gaat, is het zeker ook bedoeld voor hen – en voor hun familie, omgeving en voor het onderwijs. Het is tevens geschikt als opleidingsboek, omdat de achtergrond en onderbouwing beschreven zijn. Het boek is bedoeld om autisme beter te begrijpen, te laten zien hoe het voor ieder mens met autisme afzonderlijk uitpakt en ook hoe ermee om te gaan. Ook is er aandacht voor de werksituatie, maar in mindere mate, hoewel het beschrevene voor iedere situatie geldt. 'Een wondere wereld' is de compleet herziene uitgave van Een vreemde wereld, dat in tien drukken is verschenen. Dr. Martine F. Delfos is biopsychologe. Ze is werkzaam als onderzoeker, therapeut, docent en auteur. Informatie over haar werk: www.mdelfos.nl John Huijbregts, docent speciaal onderwijs in een klas met leerlingen met autisme: “Er gebeurde iets toen ik deze nieuwe manier van kijken ging hanteren in het benaderen van mijn leerlingen met autisme in het onderwijs. Niet meer wat wij ‘hun gebreken’ noemen, kwam op de voorgrond en niet meer ik als leerkracht wist precies wat goed voor ze was, maar zij gingen me dingen vertellen. Ik kreeg een inzicht in hun (denk)wereld en ontmoette mijn leerlingen op een andere manier. Er ontvouwde zich een heel ander perspectief. Hun kwaliteiten en mogelijkheden kwamen op de voorgrond. Zij begonnen mij te vertellen. Ik leerde luisteren en kreeg de boeiendste antwoorden van de kinderen zelf. Een nieuwe wereld ging voor me open ...” Dr. Tony Attwood, in het voorwoord van de Engelse editie van 'Een vreemde wereld': “The project has been remarkably ambitious but the author has an encyclopaedic knowledge of the academic literature and the various theoretical models, and extensive personal experience as a clinician. The author also has notable respect for those who have autism and Asperger’s Syndrome and she is able to challenge and change attitudes as well as increase understanding.” Dr. Peter van der Doef over 'Een vreemde wereld': “De behandelde problematiek is uitermate complex en het is een zeer grote verdienste van dit boek het geheel van opvattingen binnen de literatuur op een begrijpelijke wijze met een bedrieglijke eenvoud te presenteren. Talrijk zijn de originele gezichtspunten, in modellen ondergebrachte verbanden tussen theorie en praktijk, die het boek tot een onmisbaar naslagwerk maken voor eenieder die zich op dit terrein beweegt, in het bijzonder voor mensen werkzaam in de hulpverlening, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs op hbo en universitair niveau.” En over 'Autisme als atypische ontwikkeling': “Het denken van Delfos brengt mijns inziens niets anders dan een revolutionaire kanteling tot stand in de beeldvorming van autisme."

Biografie

Dr. Martine France Delfos studeerde eind jaren zestig klinische psychologie (klinische research) en begin jaren negentig Franse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Utrecht. In 1999 promoveerde zij op een psychologisch en letterkundig onderzoek over rouwverwerking bij Franse schrijvers. Zij is opgeleid als wetenschappelijk onderzoeker, klinische psychologie, en is vervolgens in de praktijk gaan werken sinds 1975. Daar heeft ze langdurig ervaring opgedaan in het diagnosticeren en behandelen van kinderen, jeugdigen en volwassenen. Zij is onder andere gespecialiseerd in relatietherapie, autisme en eetstoornissen. Vanaf 1994 verzorgt zij naast haar therapeutische praktijk nascholing aan psychologen, psychiaters, orthopedagogen, artsen, maatschappelijk werkers en groepsleiders. In 1997 richtte zij het PICOWO op: Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek om haar researchwerk vorm te geven. Vanuit de combinatie van een researchopleiding en een therapeutische praktijkervaring begon ze haar kennis om te zetten in biopsychologische modellen. Daarbij worden verschillende wetenschapsgebieden betrokken met name psychologie, biologie, chemie, en wiskunde. Martine Delfos hecht er belang aan dat er een verbintenis is tussen wetenschap en praktijk. De modellen die zij ontwikkelt, staan in directe relatie tot de maatschappelijke en wetenschappelijke werkelijkheid. Naast haar werkzaamheden als zelfstandig gevestigd therapeut en docent publiceerde zij vanaf 1993 onder andere op het gebied van de psychologie. Verscheidene handboeken en specialistische boeken, onder andere over gespreksvoering met kinderen (Luister je wel naarmij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar), gespreksvoering met pubers en adolescenten (Ik heb ook wat te vertellen! Gespreksvoering met pubers enadolescenten) en verschillen tussen mannen en vrouwen (De schoonheid van het verschil.Waarom mannen en vrouwen verschillend zijn én hetzelfde). In 1994 ontving zij de Wilhelminaprijs voor haar eerste vier therapeutische kinderboeken. In deze serie zijn inmiddels twintig boeken verschenen. Vanaf 1997 verscheen een serie van tien kinderboeken over seksuele voorlichting. Omdat wetenschap dynamisch is, wordt in nieuwe drukken van haar boeken steeds het meest recente onderzoek verwerkt. Verschillende van haar boeken zijn in vertaling verschenen (Engels, Duits, Frans, Spaans en Burmees). Van 2008 tot 2012 was zij lector aan de Hogeschool Edith Stein (HES) / Twente School of Education (TSE), met als leeropdracht: Virtuele ontwikkeling van jeugdigen. Sinds 2010 is zij als Visiting Professor verbonden aan de International University of Sarajevo in Bosnië-Herzegovina en vanaf 2011 als Visiting Professor aan de Universidad Central del Ecuador in Quito, Ecuador. In beide landen zet zij zich in bij het opzetten van de autisme hulpverlening.

Inhoudsopgave

Voorwoord 17 DEE L 1 WAT IS HET? 19 1 Inleiding 21 De eerste onderzoekers 22 De opbouw van het boek 24 Aanleg of opvoeding 27 Diagnose of etiket 30 De kracht en de zwakte 32 Het doel van het boek 34 Aandachtspunten 35 Aandachtspunten attitude 35 2 Aanleg of omgeving 37 Ontwikkeling vanuit aanleg en omgeving 37 Zichtbaar versus niet-zichtbaar 42 Rijping 45 Rode draden: basissignalen van problematiek 52 Aandachtspunten 56 Aandachtspunten attitude 57 Samenvatting 57 3 Verschillen tuss en mannen en vrouwen 59 Man of vrouw, xy of xx 60 Het zelf 63 Het zich verplaatsen in een ander 71 Morele ontwikkeling 79 Weerstand tegen verandering 80 Zelfreflectie 82 Daadkracht, angst en agressie 84 Sekseverschillen en opvoeding 86 Schematische weergave 86 Gevolgen voor autisme 87 Aandachtspunten 87 Aandachtspunten attitude 88 Samenvatting 88 10 4 De autistische stoornissen 91 De diversiteit van autistisch gedrag 92 Relatie tussen bron en gedrag 96 ‘Puur’ autisme versus autistisch gedrag 97 Typering van kinderen met autisme 105 Prevalentie van autistische ontwikkelingen 106 (Vroegtijdige) onderkenning van autismespectrumstoornissen 111 Aandachtspunten 120 Aandachtspunten attitude 121 Samenvatting 121 5 De kern van het probleem 123 De sociale interactie 123 Gevoelloos of gevangen 125 Theorieën over autisme 126 De Theory-of-Mind (ToM) 128 Centrale coherentie (CC) 129 Planning en Executive Function (EF) 132 Het Empathische, Systematiserende, geBalanceerde brein (ESB) 134 Het Socioschema ten opzichte van de andere theorieën 135 Het Socioschema 138 De MAS1P, een breed leeftijdsspectrum 142 Het Socioschema en de ik-anderdifferentiatie 144 Het Socioschema en tijd en ruimte 147 Het geheugen 150 Het Socioschema en de eigen identiteit 152 Het Socioschema en de Theory-of-Mind 154 Oog voor detail 157 Zintuiglijke ervaringen en prikkelgevoeligheid 167 Taalontwikkeling 172 Opvallende belangstellingen 178 Obsessief gedrag en rituelen 180 Leerstoornissen en schoolgaan 181 Schematische weergave 184 Aandachtspunten 186 Aandachtspunten attitude 187 Samenvatting 187 DEEL 2 WAT doe je eraan? 189 6 Voor en na de diagnose 191 Wel de problematiek, maar niet de diagnose 191 Wel de diagnose, maar niet de problematiek 196 Aandachtspunten 199 Aandachtspunten attitude 199 Samenvatting 200 11 7 De basis van opvoeding en hulp, aansluiten bij de MAS1P 201 Het QAP 201 Innerlijke statistieken 202 De MAS1P 204 Een structurele sociale training 206 Een ‘rommelige’ ontwikkeling 208 Een sleutelzin 209 Aandachtspunten 209 Aandachtspunten attitude 210 Samenvatting 211 8 Het stimuleren van de ik-anderdifferentiatie en empathie 213 Gebrekkige ik-anderdifferentiatie of symbiose 214 Een vertraagde ontwikkeling 216 Een vreemde wereld 221 Aanvoelen of uitdenken 223 Ontwikkelingstaken 225 1 & 2 Een kleuter met de ontwikkelingstaak van de baby 226 3 & 5 Gehechtheid 229 4 Vreemd en vertrouwd 233 6 Vreemden: goed én fout 236 7 Sociale omgang 238 Levensloop: vergelijking tussen typische ontwikkeling (TO), atypische ontwikkelingautisme (ATO en licht verstandelijke beperking (LVB) 239 Aandachtspunten 241 Aandachtspunten attitude 242 Samenvatting 242 9 Sociale vaardigheden 245 Sociale vaardigheid of ‘trucje’ 245 Oogcontact 249 Gebrek aan gerichtheid op contact 255 Communicatie 260 De betekenis van taal 267 De betekenis van grapjes 271 De grenzen van de ander 273 Houvast van omgangsregels 275 Trainingen in sociale vaardigheden 277 Sociale kennis > sociaal inzicht > sociale vaardigheden 278 Aandachtspunten 279 Aandachtspunten attitude 280 Samenvatting 280 12 10 Het vormen van vriendschappen en relaties 283 Van egocentrisch gedrag naar partnerschapsgedrag 284 De basisschool 285 Pesten 290 Het zelfbeeld 293 De ontwikkeling van vriendschappen 294 De verdieping van vriendschap tot relaties 300 Op de drempel van seksualiteit 302 Het isolement en de depressie 302 De combinatie: empathisch met autistisch 303 Een relatie: leren van het leven zelf 305 Aandachtspunten 307 Aandachtspunten attitude 308 Samenvatting 308 11 Weerstand tegen verandering 311 Verandering en onvoorspelbaarheid 311 De macht der gewoonte 314 Weerstand tegen ander voedsel 316 Verzet vanuit overgevoeligheid 318 Terroriseren of paniek 319 Geritualiseerde programma’s 321 Het associatief en magisch denken 323 Allergisch voor ‘moeten’ 324 Planning en afspraken 328 Straf en beloning 331 Het opgebrande gezin 334 Omgaan met weerstand tegen verandering 336 Aandachtspunten 337 Aandachtspunten attitude 339 Samenvatting 339 12 Omgaan met angst en obsessies 341 Angst als basale drijfveer 341 De detectie van gevaar 342 De reactie op gevaar 343 De daadkracht van testosteron 349 Een slechte balans 352 Testosteron en agressie 352 De ‘missing link’ 353 Een gebrek aan testosteron en depressie 355 Vrouwelijke agressie 356 Agressie versus depressie 357 Hyperactiviteit als een gezonde uitlaatklep 358 Verschillen tussen jongens en meisjes 359 13 Fight-or-flight versus nice-or-victim 360 Signalen van angst 362 Het voorkómen van angst 362 Weerstand tegen verandering 363 Extreme gehechtheid aan moeder 363 Afweer tegen vreemden 364 Vermijden van sociale situaties 366 Zelfhypnotiserend gedrag 368 Aanpassen 369 Vormen van gedrag om angst te verminderen 370 Hyperactiviteit 370 Obsessies en compulsies 372 Rituelen 373 Stereotiepe gedragingen 374 Rationeel reageren, intellectueel begrijpen en argumenteren 375 Ordenen 376 Minderwaardigheidsgevoelens, jaloezie en depressie 376 Aandachtspunten 378 Aandachtspunten attitude 379 Samenvatting 380 13 Omgaan met agressie 381 Agressie en seksualiteit 382 Autistische bronnen voor agressie 383 Agressie bij weerstand tegen verandering 384 Misverstaan van sociale interactie 388 Normale agressie 390 Alleen op de wereld 392 Vragen om hulp 393 De combinatie van autisme met ADHD 394 Aandachtspunten 395 Aandachtspunten attitude 396 Samenvatting 396 14 Opgelopen sociale angst 399 Cognities om de angst te benoemen 399 Medicatie of therapie 403 Gedragstherapie 405 Depressie 408 De kracht van de opvoeder 409 Aandachtspunten 409 Aandachtspunten attitude 410 Samenvatting 410 14 15 Epiloog 413 Referenties 415 Lijst van overzichten en tabel 441 Lijst van afbeeldingen 443 Lijst van voorbeeldnamen 445 Namenregister 447 Zakenregister 453 Over de auteur 459

Details